- سبد خرید شما خالی است!
- ورود به فروشگاه
عسل طبیعی
مشاهده همه 8 نتیجه
عسل طبیعی
عسل طبیعی ماده ای شگفت انگیز است؛ که در فارسی به نام انگبین و در انگلیسی به نام Honey گفته می شود. عسل را می توان از مهمترین مواد غذایی مورد استفاده بشر دانست که هزاران سال است در سبد غذایی ایرانیان و جهانیان جای دارد.
عسل مایعی شیرین است که توسط حشره ای به نام زنبورعسل تولید می شود. زنبورعسل شهد ترشح شده از گل ها و گیاهان مختلف را جمع آوری کرده و پس از تغییر حالت عسل تولید می کند.این ماده در کندوهایی از جنس موم ذخیره می شود.
ترکیبات عسل طبیعی
در عسل انواع قندها، آنزیم های بدن زنبورعسل، اسید آمینه پرولین، ویتامین ها، آنتی اکسیدان ها و مواد میکروب کش وجود دارد. ترکیبات شیمیایی و اسیدیته خاص و نیز مقدار کمی آب و هیدروژن پراکسید در ترکیبات عسل موجب فساد ناپذیر شدن عسل می شود.
انواع عسل طبیعی
دسته بندی انواع عسل براساس فاکتورهای مختلفی انجام می شود. که در اینجا الوو آجیل به برخی از این موارد اشاره کرده و در ادامه انواع عسل های موجود در بازار را بررسی می کند:
1. براساس منبع شهد گل : عسل تگ گل (عسل شبدر، اقاقیا، آفتابگردان، قنقال و…) و چند گل (عسل کوهستان و عسل مرکبات)
2. براساس زمان تولید : بهاره (مرکبات و اقاقیا که در اوایل بهار تولید می شود.) پاییزه (از اواسط تابستان تا اوایل پاییز تولید می شود)
3. براساس منطقه تولید : بوشهر ( عسل کنار) گرگان (عسل مرکبات) خراسان شمالی (آویشن و کتیرا)
4. براساس رنگ : بی رنگ یا سفید (عسل اقاقیا) زرد (عسل گون) قرمز (عسل آویشن) تیره رنگ ( عسل چهل گیاه)
5. براساس نوع فرآوری : فرآوری نشده (عسل خام) فرآوری شده به روش های صنعتی و سنتی
نامگذاری انواع عسل چگونه است ؟
نامگذاری هر عسل براساس نام گیاه یا گلی انجام می شود که؛ عطر و طعم آن در عسل غالب باشد. بدین معنی که زنبورعسل بیش از دیگر گلها و گیاهان از آن گل خاص تغذیه کرده است. این گیاه معمولا بین ۵۰ الی ۸۰ درصد شهد مورد نیاز کندو را تامین می کند.
برای تولید یک عسل با خواص درمانی ویژه، کندو را در مرکز زمینی قرار می دهند که بالای ۵۰ درصد از پوشش گیاهی آن زمین را گیاهی با همان خواص تشکیل داده باشد. همانطور که میدانید؛ امکان ندارد که زنبور تنها از یک گل یا گیاه تغذیه کرده باشد. (ملاک انتخاب منطقه ای با بیشترین درصد گیاه مدنظر است.)
بطور مثال : عسلی که از باغات مرکبات برداشت می شود؛ عسل مرکبات است . و عسلی که از یونجه زارهای خراسان شمالی تهیه می شود؛ عسل یونجه است. که هریک خواص درمانی، غلظت، عطر و طعم متفاوتی دارند.
عسل بهارنارنج که از باغات مازندران برداشت می شود؛ رنگی روشن داشته و بخاطر رطوبت بالای منطقه رقیقتر از دیگر عسل هاست. این عسل عطر و طعم بهارنارنج را دارد. از این عسل می توان برای درست کردن شربت در تابستان استفاده کرد.
عسل های کنار و بهارنارنج دو عسلی هستند که طعم خاص و متفاوتی دارند. اما عسل های گون و آویشن طعم معمولی داشته و از دیگر عسل ها پرطرفدارترند. کسانی که به دنبال عسلی با عطر و طعم متفاوت و خاص هستند؛ غالبا کنار یا بهارنارنج را انتخاب می کنند.
انواع عسل موجود در بازار
1- عسل خام
عسل خام یا عسل گرماندیده بهترین و پرخاصیت ترین نوع عسل است. هیچگونه فرآوری روی این عسل انجام نشده و چیزی به آن اضافه یا از آن کم نمی شود. در این عسل تمامی آنزیم های مفید زنبورعسل وجود داشته و خواص درمانی بسیار زیادی نیز دارد.
این نوع عسل بسته به نوع عسل بین ۲ هفته الی ۲ سال بعد از برداشت از کندو رس بسته و شکرک می زند. که این نشانه تقلبی بودن عسل نمی باشد. علت اصلی رس بستن آنزیم هایی است که از بزاق زنبورعسل ترشح شده و یکی از فرآیندهای تولید عسل می باشد.
حرارت دادن عسل خام
متاسفانه برخی از زنبورداران به دلیل عدم شناخت عسل طبیعی توسط مردم؛ بعد از برداشت عسل به آن حرارت می دهند. حرارت دیدن از رس بستن عسل جلوگیری کرده و رنگ آن را تیره تر می کند. که این عسل نزد مشتریان با استقبال خوبی روبرو می شود.
حرارت دیدن اگر به شیوه درستی انجام شود؛ صدمه ای به عسل وارد نمی کند. اما برخی از زنبورداران و شرکت ها عسل را در مواجهه با حرارت مستقیم و با دمای زیادی قرار می دهند که این کار باعث از بین رفتن آنزیم های عسل، آنتی اکسیدان ها، پروتئین عسل و ویتامین ها می شود.
نکته مهم : دادن حرارت مستقیم و غیر اصولی به عسل، عسل را تبدیل به یک ماده شیرین کننده معمولی و عاری از هرگونه خواص مفید و ارزشمندی تبدیل می کند.
2- عسلک یا شهد نباتی
زنبور عسل برای تولید عسل از هر ماده شیرینی که در دسترس داشته باشد؛ تغذیه می کند. اگر زنبور عسل به جای تغذیه از شهد گلها و گیاهان از شهدهای تولید شده توسط حشراتی همچون شته بر روی درختانی مانند: افرا، بلوط و خارشتر تغذیه کند؛ به عسل تولید شده عسلک گفته می شود.
تذکر مهم : عسلک مانند عسل طبیعی بوده و از خواص درمانی بسیاری برخوردار است.
3- عسل چند گیاه یا عسل چهل گیاه
در تولید عسل چند گیاه که به عسل چهل گیاه نیز معروف است؛ زنبور عسل از شهد گلها و گیاهان مختلف استفاده می کند. در این مواقع کندوها در محیطی قرار می گیرند تا زنبور عسل امکان تغذیه از گل های متنوعی را داشته باشد.
عسل چهل گیاه یکی از پرطرفدارترین انواع عسل بوده و طعم و عطر هیچ گیاهی در آن غالب نمی شود. از نمونه های عسل چهل گیاه می توان به عسل کوهستان و عسل مرکبات اشاره داشت که هریک خواص درمانی بسیار زیادی دارند.
4- عسل شانه ای
عسل شانه ای خالص ترین و تازه ترین نوع عسل بوده و در شانه موم زنبورعسل فروخته می شود. این عسل در معرض هوا قرار نگرفته و کمترین میزان آلودگی را دارد. شانه های این نوع عسل خوراکی بوده و می توانید آنها را همراه عسل میل کنید و یا پس از جویدن از دهان خارج کنید.
برخی زنبورداران و فروشندگان این شانه ها را در بسته بندی های کوچکتری در کندو قرار می دهند تا برای فروش نیازی به برش نداشته باشد.
5- عسل حاوی شانه تکه ای
این عسل همان عسل مایع است با این تفاوت که در آن تکه های موم و شانه هم دیده می شود.
6- عسل مایع
عسل مایع همان عسلی است که معمولا در فروشگاه های و هایپرمارکت ها می بینیم و مومی در آن وجود ندارد.
7- عسل استخراج شده
عسلی که با استفاده از دستگاه عسل گیر از شانه جدا شده است. این عسل مانند عسل صاف شده است اما با دستگاه از شانه جدا می شود.
8- عسل متبلور شده (شکرک زده)
در این عسل گلوکز موجود در عسل به شکل طبیعی متبلور می شود. هرقدر نسبت گلوکز به فروکتوز عسل بیشتر بوده و عسل رطوبت بیشتری داشته باشد؛ سریعتر متبلور می شود. عسلی که فروکتوز بیشتری دارد؛ دیرتر شکرک می زند.
شکرک از چند روز تا سال ها بعد از برداشت عسل از کندو اتفاق افتاده و نشان دهنده کهنه یا تازه بودن عسل نیست. وجود گرده گل، تکه های موم، میزان رطوبت عسل و میزان گلوکز و مواد قندی موجود در عسل مهمترین دلایل متبلور شدن آن است.
شکرک زدن عسل نشانه خوبی بوده و نشان میدهد عسل فرآوری نشده است. شکرک تاثیری در کیفیت و طعم عسل ندارد. اما می توانید عسل را به مدت ۱ الی ۲ ساعت درون آب گرم یا روی شوفاژ قرار دهید تا کاملا شفاف شود.
توجه داشته باشید که؛ هرگز به عسل گرمای مستقیم ندهید زیرا این کار باعث از بین رفتن خواص عسل می شود.
9- عسل صاف شده یا فیلتر شده
این عسل طوری فیلتر می شود که همه ذرات موجود در آن از جمله گرده زنبور عسل جدا می شوند. روش های زیادی برای صاف کردن عسل وجود دارد اما در حالت معمول، به آن خاک دیاتومه (از بقایای فسیلی جلبک های تک سلولی پوسته سخت دیاتوم به دست می آید) اضافه می کنند.
در این روش خاک دیاتومه به عسل وارد شده و همه ذرات ریز را به خود جذب می کند. سپس با عبور دادن عسل از صافی؛ این خاک به همراه تمام ذرات عسل جذا شده و عسلی بسیار شفاف به دست می آید. که این عسل مورد علاقه مصرف کنندگان است.
حرارت ندیدن عسل در این مرحله باعث حفظ برخی از خواص سودمند آن می شود. اما جدا شدن گرده گل از عسل که خود حاوی فواید و خواص بی شماری است؛ باعث کاهش خواص و ارزش غذایی عسل می شود.
10- عسل خامه ای (کرم مانند)
عسل خامه ای که به عسل شیرین شده یا عسل فوندانت نیز معروف است؛ با کنترل فرآیند تبلور جهت تولید بلورهای بسیار ریز تولید می شود. ظاهر این عسل صاف و لطیف بوده و درست مانند کره روی نان پخش می شود.
در تولید این عسل از حرارت پایین استفاده می شود و به همین جهت تمام خواص عسل و نیز عطر و طعم آن باقی می ماند. عسل خامه ای در سرمای شدید هم سفت نشده و ظاهر خامه ای مانند خود را حفظ می کند.
اندازه بلورهای اولیه، رطوبت عسل، دمای هنگام هم زدن و مدت زمان هم زدن همگی در کیفیت نهایی عسل خامه ای تاثیر دارند. تهیه یک عسل خامه ای صاف و ریز بافت نشان دهنده مهارت زنبوردار است.
آیا عسل خامه ای مضر است؟
همه عسل های خامه ای با حرارت کم تولید نمی شوند. گاهی زنبوردار ابتدا به عسل گرما داده و سپس آن را سرد می کند. با این کار فرآیند تبلور به صورت طبیعی شروع شده و عسل متبلور می شود. سپس بلورها را به صورت دانه های ریز خرد کرده و در دمای ثابت هم می زنند.
تذکر : در این عسل خامه ای خواص عسل باقی نمی ماند و گرمای مستقیم و با دمای بالا باعث از بین رفتن برخی از خواص مفید عسل می شود.
11- عسل مخلوط
در تولید عسل مخلوط انواع مختلفی از زنبورها شرکت دارد که هریک انواع مختلفی از گل ها را برای تغذیه انتخاب می کنند. در این عسل طعم و عطر هیچ گیاهی غالب نمی شود.
12- عسل اولترا فیلتر شده
عسل اولترا فیلتر شده با فیلتر های بسیار ریز و تحت فشار زیاد فرآوری می شود. در این عسل تمام ناخالصی ها از جمله گرده زنبور عسل از بین می رود. ظاهر این عسل شفاف بوده و از ماندگاری بیشتری برخوردار است.
13- عسل پاستوریزه
این عسل که در اکثر سوپرمارکت ها دیده می شود؛ با استفاده از گرما فرآوری می شود. در تولید این عسل تمام گرده ها، آنزیم ها، آنتی اکسیدان ها و سایر مواد مغذی طبیعی عسل از بین رفته و این عسل ارزش غذایی خاصی ندارد.
عسل پاستوریزه که فقط نوعی شیرین کننده محسوب می شود؛ در درمان و پیشگیری از هیچگونه بیماری مفید نبوده و تنها یک ماده غذایی شیرین است که باید در مصرف آن احتیاط کرد. ماندگاری این نوع عسل از تمام عسل های دیگر بیشتر است.
14- عسل سمی
عسل سمی به عسلی گفته می شود؛ که زنبور عسل برای تولید آن از گیاهان سمی یا آغشته به سم های آفت کش تغذیه کرده باشد. این عسل غالبا مزه تلخی دارد. بنابراین از خرید عسل های با طعم تلخ خودداری کنید.
15- عسل وحشی
عسل وحشی به عسل های طبیعی که بدون دخالت انسان تولید می شوند؛ گفته می شود. عسل وحشی از نظر کیفیت با عسلی که یک زنبوردار بدون تغذیه زنبورها با شکر و با فاصله زیاد از آلودگی های شهری تولید کرده باشد؛ تفاوتی ندارد.
مقدار عسل وحشی بسیار کم بوده و در حد مصرف شخصی است. به همین دلیل امکان فروش گسترده آن وجود نداشته و با قیمت بالاتری از دیگر عسل ها به فروش می رسد. قیمت بالای این عسل به دلیل کمیاب بودن آن است.
تذکر مهم :
برداشت عسل وحشی به معنای از بین بردن یک کلنی زنبور عسل است و این کار به انقراض این حشره کمک می کند. به همین دلیل توصیه الوو آجیل استفاده از عسل های طبیعی تولید شده در زنبورستان های معتبر می باشد.
16- عسل طبیعی
عسل طبیعی همان عسلی است که در زنبورستان و توسط زنبورداران درستکار تولید شده و حاوی آنزیم های بدن زنبور، اسید آمینه پرولین در آن وجود دارد. ساکارز این نوع عسل بایستی پایین تر از ۵ درصد باشد در غیر اینصورت نمی توان آن را عسل طبیعی نامید.
در تولید عسل طبیعی تغذیه زنبورها فقط با شهد گل ها و گیاهان آن منطقه انجام می شود. زنبورداران یک منطقه را انتخاب کرده و در آنجا ساکن می شوند تا زمانی که شهد آن منطقه کاملا تمام شود. سپس کندوها را به منطقه ای دارای شهد کافی مهاجرت می دهند.
ایرانگردی یکی از الزامات تولید عسل طبیعی است و تولید عسل بدون تغذیه زنبورها با شکر تنها با مهاجرت کندوها ممکن می شود. در هر منطقه عسلی با خواص، عطر، طعم و حتی رنگ تولید می شود که با نام پوشش گیاهی غالب آن منطقه نامگذاری می شود.
17- عسل تغذیه
برخی از زنبورداران به دلیل اقتصادی نبودن و سختی های مهاجرت کندو؛ حتی پس از پایان شهد یک منطقه نیز در آن منطقه ساکن شده و کندوها را با آب شکر تغذیه می کنند. در این عسل آنزیم های بدن زنبور و اسید آمینه پرولین وجود دارد.
اما ساکارز این عسل در مقایسه با عسل طبیعی بسیار بالاست. تغذیه کندو با شکر بسیار به صرفه بوده و میزان عسل تولید شده را تا ۳ الی ۴ برابر افزایش می دهد. همین امر و سختی مهاجرت کندو از مهمترین عوامل ترغیب زنبوردار به تولید عسل تغذیه است.
18- عسل مصنوعی (عسل تقلبی)
زنبور در تولید عسل تقلبی یا مصنوعی هیچ نقشی ندارد. این عسل توسط انسان و با استفاده از شکر و نوعی اسید تولید می شود. ظاهر این عسل حالت کشسانی داشته و شباهت بسیار زیادی با عسل های طبیعی دارد.
تنها راه شناخت این نوع عسل؛ آزمایش آن در آزمایشگاه های تخصصی عسل است. عسل تقلبی هیچگونه خاصیتی نداشته و از ساکارز تولید شده است. در این عسل آنزیم های بدن زنبورعسل، اسید آمینه پرولین وجود نداشته و درصد ساکارز آن بسیار بالاست.
19- عسل چینی
عسل های چینی که از طریق هند و مالزی به جهان صادر می شوند؛ در بازارهای ایران نیز بوفور یافت می شوند. تاکنون گزارش های زیادی مبنی بر آلودگی عسل های چینی ارائه شده است. این عسل ها به احتمال قوی شامل سرب و آنتی بیوتیک هستند.
چینی ها برای کشتن باکتری ها در کندو آنتی بیوتیک قرار می دهند که این امر باعث آلودگی عسل ها نیز می شود. توصیه اکید الوو آجیل به شما دوست عزیز این است؛ که هرگز عسل چینی را جایگزین عسل های طبیعی ایرانی نکنید.
20- عسل ارگانیک
برچسب ارگانیک برای عسل کاملا بی معنی است. هیچ کسی نمی تواند ادعا کند که یک عسل ارگانیک است و با اطمینان زیادی میتوان گفت : هیچ عسلی ارگانیک نیست. برای تولید عسل ارگانیک؛ بایستی کندو را در مرکز زمینی قرار داد که تا مساحت ۴۰ کیلومتری آن، همه گیاهان ارگانیک باشند.
زنبور عسل معمولا کیلومترها دورتر از کندو پرواز کرده و از گلها گیاهان زیادی تغذیه می کند. بسیار بعید است که زنبور عسل در پروازش به گیاهان و گلهایی آغشته به سموم دفع آفات برخورد نکرده باشد. که چنین چیزی در عمل تقریبا ناممکن است.
تشخیص عسل طبیعی از عسل تقلبی
این روزها روش های متفاوتی برای تشخیص عسل طبیعی و اصلی از عسل های مصنوعی و تقلبی در میان مردم رایج است. در اینجا الوو آجیل به برخی از این روش ها پرداخته و اشاره می کند هیچ یک به اندازه کافی دقیق و مفید نیستند.
1. آزمون آب گرم:
در این روش یک قاشق عسل را در یک لیوان آب گرم قرار داده و به آرامی هم میزنیم. در صورتی که عسل طبیعی باشد؛ به صورت یک توده جامد در آمده و یا به قاشق می چسبد. اما عسل تقلبی که حاوی قند و شربت قند است؛ به راحتی در آب حل می شود.
مشکل این روش : طبق بررسی های انجام شده؛ برخی از عسل های تقلبی کاملا مشابه عسل خالص عمل می کنند. یعنی به سادگی در آب حل نشده و به صورت یک توده عسل باقی می مانند.
2. آزمایش شعله :
نوک یک کبریت خشک را در عسل فرو برده و سپس روی بخش زبر کبریت بکشید. اگر عسل خالص و بدون آب باشد؛ کبریت روشن می شود. اما اگر به عسل آب اضافه شده باشد؛ کبریت روشن نخواهد شد.
یا اینکه کمی پنبه را به عسل آغشته کرده و بر روی شعله بگیرید؛ در صورتی که سوخت یعنی آن عسل طبیعی و خالص می باشد.
مشکل این روش : عسل های مناطق شمال کشور بخاطر رطوبت هوا، آب بیشتری از عسل های معمولی داشته و رقیق ترند (حالتی شل مانند دارند) اما کاملا طبیعی هستند. پس در این تست با اطمینان نمی توان عسل طبیعی را از عسل های تقلبی تشخیص داد.
3. آزمون دستمال کاغذی :
این روش هم مانند روش قبل برای تشخیص این است که به عسل آب اضافه شده است یا خیر. در این روش؛ روی دستمال کاغذی ضخیم مقداری عسل می ریزیم. اگر عسل آب داشته باشد جذب دستمال کاغذی شده و یا لکه رطوبت روی آن بر جای می گذارد.
مشکل این روش : متاسفانه عسل های رقیق شده با شربت قند نیز مانند عسل خالص عمل کرده و جذب دستمال کاغذی نمی شوند.
4. آزمایش سرکه :
یک قاشق عسل را در مقداری آب ریخته و به آن سه قطره سرکه اضافه نمایید. اگر مخلوط حاصل کف کرد؛ عسل به احتمال قوی تقلبی است.
مشکل این روش : متاسفانه با اطمینان خاطر نمی توان عسل اصلی و عسل تقلبی را به این روش متمایز ساخت.
5. تست انگشت شست :
عسل خالص بافت ضخیمی دارد. مقداری از عسل را روی انگشت شست گذاشته و ببینید روی انگشت می ماند و یا ماننند دیگر مایعات از اطراف انگشت می ریزد. اگر مانند دیگر مایعات از اطراف انگشت ریخت؛ یعنی عسل تقلبی است.
مشکل این روش : رقیق یا غلیط بودن عسل هیچ ارتباطی با طبیعی و مصنوعی بودن آن ندارد. برخی از عسل های طبیعی رقیق تر از برخی عسل های تقلبی هستند.
6. آزمون گرما :
عسل را گرم کنید؛ اگر حالتی کاراملی گرفته و کف نکرد یعنی آن عسل طبیعی است. عسل تقلبی در اثر گرما حباب تشکیل می دهد.
مشکل این روش : دقت این روش برای تشخیص عسل اصلی از عسل تقلبی بسیار پایین و تایید نشده است.
7. مخلوط عسل و الکل :
برخی معتقدند که عسل ناخالص در ترکیب با الکل متانول و دیگر الکلها؛ حل شده و محلولی شیری رنگ تولید می کند. درحالی که عسل خالص ته ظرف به صورت حل نشده، ته نشین می شود.
مشکل این روش : برخی دقیقا عکس این موضوع را بیان می کنند و به همین دلیل این روش به طور کلی تایید نشده است.
8. تست مورچه :
مقداری از عسل را در مسیر حرکت مورچه ها قرار دهید؛ عسل تقلبی به دلیل داشتن قند مورچه ها را جذب می کند. اما عسل طبیعی به دلیل داشتن ترکیبی به نام ضد آفت طبیعی مانع از جذب مورچه ها می شود.
مشکل این روش : این روش کاملا نامعتبر و قابل تقلب می باشد.
تنها راه تضمینی تشخیص عسل طبیعی از عسل تقلبی
پس از بیان تمام روش های ناکارآمد تشخیص عسل طبیعی با اطمینان خاطر می توان گفت : تنها راه تضمینی و صد در صد تشخیص عسل طبیعی از عسل های تقلبی، آزمایش عسل در آزمایشگاه های تخصصی عسل و بررسی فاکتورهای مهمی همچون : ساکارز، پرولین، رطوبت، گلوکز و نیز فروکتوز است.
رنگ، غلظت، عطر و طعم عسل همگی در پی اختلاف نوع گیاه منبع شهد، تعداد گیاهانی که زنبور از شهد آنها تغذیه کرده، محل زنبورستان و فرآوری شدن یا نشدن عسل متفاوت می باشند. هیچ راه تضمینی و درستی برای تشخیص عسل با استفاده از این فاکتورها وجود ندارد.